Lễ hội Đền Hùng 2014 diễn ra trong 5 ngày, từ ngày 5- 9/4 (tức từ 6- 10/3 Âm lịch). Lễ hội năm nay do UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức với sự tham gia của 4 tỉnh Bắc Ninh, Quảng Bình, Vĩnh Long và Long An. Lễ hội được tổ chức trên tinh thần trang nghiêm, trọng thể, mang tính cộng đồng, gắn với các hoạt động hội nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa thời đại Hùng Vương; tuyên truyền, quảng bá rộng rãi di sản “Hát Xoan ở Phú Thọ” và “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”, góp phần nâng tầm văn hóa Việt Nam trong đời sống cộng đồng dân tộc. PV Báo CAND đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Ân, Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Phú Thọ, Phó ban tổ chức Lễ hội Đền Hùng 2014, về việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa trong Lễ hội Đền Hùng 2014.
PV: Thưa ông, ông có thể cho biết những nét mới của Lễ hội Đền Hùng năm nay? Ông Nguyễn Ngọc Ân: Lễ hội Đền Hùng 2014 được tổ chức quy mô cấp tỉnh bởi năm nay là năm lẻ. Các điểm diễn ra lễ hội vẫn tập trung ở Khu di tích lịch sử Quốc gia Đền Hùng, TP Việt Trì và các khu vực lân cận. Tuy nhiên, Lễ hội Đền Hùng năm nay có nhiều điểm mới so với các năm trước đây. Có một số nét mới đáng chú ý như các điểm liên quan đến di tích Đền Hùng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ sẽ cùng đồng loạt dâng hương giỗ Tổ vào sáng ngày 10/3 Âm lịch. Các địa phương có nhu cầu sẽ được tổ chức rước kiệu, dâng lễ vật. Lễ hội năm nay ngoài hội trại của các tỉnh thành, huyện thị còn tổ chức các gian hàng lớn tại trung tâm lễ hội của Quỹ tu bổ Đền Hùng và các doanh nghiệp. Các bậc lên xuống từ cửa lên đến các đền trên núi Nghĩa Lĩnh thay đổi đá mới do tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu cúng tiến.
PV: “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” đã được UNESSCO công nhận là di sản văn hóa đã được 1 năm và được lồng ghép vào lễ hội Đền Hùng năm nay như thế nào để bảo tồn và phát huy giá trị di sản? Ông Nguyễn Ngọc Ân: Đề án bảo tồn và phát huy “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” đang được xây dựng. Tuy nhiên, việc lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa di sản luôn được tỉnh Phú Thọ hết sức quan tâm. Để phát huy các giá trị di sản, năm nay, các huyện, các điểm di tích liên quan đều tổ chức lễ hội với quy mô phù hợp. 73 điểm di tích liên quan trên toàn tỉnh Phú Thọ sẽ cùng tổ chức tại các huyện như: Thanh Ba, Thanh Thủy, Lâm Thao… Tại các điểm này cũng sẽ đồng loạt cùng dâng hương vào sáng 10/3 Âm lịch, cùng thời điểm dâng hương tại đỉnh Nghĩa Lĩnh, chứ không chỉ dâng hương tại Khu di tích lịch sử Quốc gia Đền Hùng như những năm trước. Bên cạnh đó, phát huy giá trị văn hóa cộng đồng, năm nay các địa phương có nhu cầu tổ chức rước kiệu, dâng lễ vật sẽ được tổ chức rước kiệu dâng hương về Khu di tích. Những năm trước đây, địa phương nào được rước kiệu sẽ do UBND tỉnh chỉ định. Năm nay có 6 địa phương đăng ký rước kiệu và tổ chức rước từ ngày khai mạc mùng 6 đến mùng 10 Âm lịch. Kiệu sẽ được rước về khu di tích và dừng ở cổng đền, sau đó lễ vật là các sản vật địa phương được mang lên đền làm lễ dâng. UBND tỉnh Phú Thọ cũng đang có đề án chuẩn hóa các vấn đề liên quan, ví dụ như các dạng kiệu có kiệu Cống, kiệu Bát… và sản vật phải là sản vật địa phương. Các sinh hoạt văn hóa cộng đồng được thực hiện tại khu vực trung tâm lễ hội (tại trại của các huyện)… Thông qua việc lồng ghép bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa di sản vào lễ hội Đền Hùng năm nay nhằm cho tất cả người dân nhận diện được di sản và hiểu hơn về di sản “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”. Nhiều người trước đây nghĩ rằng di sản “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” chỉ đơn giản là thờ cúng một vị vua. Nay cần thay đổi nhận thức rằng giá trị văn hóa của di sản này là đạo lý uống nước nhớ nguồn, đạo lý trong gia đình, khi nhân dân hiểu rõ di sản, từ đó sẽ tạo ra sức mạnh xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. PV: Công tác tổ chức lễ hội đã được thực hiện như thế nào để Lễ hội Đền Hùng năm nay được trang nghiêm, thành kính và mang đúng tính chất là không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng? Ông Nguyễn Ngọc Ân: Từ trước khi diễn ra lễ hội, để lễ hội diễn ra suôn sẻ và tạo được ấn tượng mạnh với du khách thập phương về lễ hội, và lòng hiếu khách của người dân miền trung du Phú Thọ, Ban tổ chức lễ hội đã thành lập ban chỉ đạo lễ hội, ban nội dung và các tiểu ban phục vụ với lượng người lên tới hàng nghìn người. Tại khu vực di tích, cảnh quan, các bảng chỉ dẫn đã được chỉnh trang để tạo ấn tượng và thuận tiện cho du khách. Trong thời gian diễn ra lễ hội tất cả các vấn đề xấu nảy sinh như: lợi dụng lễ hội để thực hiện mê tín dị đoan, tổ chức cờ bạc, nâng giá chặt chém khách… sẽ bị xử lý nghiêm. Ban tổ chức công bố các số điện thoại nóng tại các điểm diễn ra lễ hội để nhân dân phản ánh và sẽ có các lực lượng xử lý nhanh 24/24h. Sở VH-TT-DL tỉnh Phú Thọ đã có văn bản chỉ đạo, lãnh đạo chính quyền địa phương sẽ phải chịu trách nhiệm, nếu để xảy ra mê tín dị đoan, cờ bạc, nâng giá… trên địa bàn mình quản lý. Năm 2013 đã xử lý rất nhiều trường hợp. Lễ hội Đền Hùng là không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng, do đó xuyên suốt các hoạt động tại lễ hội Đền Hùng năm nay, chính là việc tôn vinh các giá trị văn hóa thời đại Hùng Vương. Đây cũng là cơ hội để tỉnh Phú Thọ tiếp tục quảng bá rộng rãi hai di sản đã được UNESSCO vinh danh là “Hát Xoan Phú Thọ” và “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương”; đồng thời tiếp tục xây dựng Khu di tích lịch sử Quốc gia Đền Hùng xứng tầm di tích quốc gia đặc biệt, xây dựng TP Việt Trì trở thành thành phố lễ hội gắn với phát triển du lịch của tỉnh Phú Thọ. PV: Xin cảm ơn ông! |
