Cuối tuần qua thông tin một nam sinh tên P lớp 12, trường THPT Phú Thịnh, huyện Tam Bình (Vĩnh Long) gây ra hàng loạt vụ cướp trên QL1A khiến nhiều người sửng sốt. Cơ quan CSĐT Công an huyện này đã khởi tố vụ án, bị can và bắt tạm giam học sinh (HS) này để điều tra hành vi "Cướp giật tài sản”. Thầy Phó Hiệu trưởng trường Phú Thịnh cho biết: P "học khá, hạnh kiểm tốt, với bạn bè trong trường cũng hiền lành”. Nhiều người bàng hoàng không kém với đánh giá này, đến thầy cô còn bị lừa như thế?
 Học sinh nào cũng cần động viên, khích lệ HS hạnh kiểm tốt đó từ đầu tháng 3 cho đến khi bị bắt, chưa đầy một tháng, đã xơi gọn 7 vụ cướp giật, vụ thứ 8 thì bị bắt. Rõ ràng, vấn đề xếp loại hạnh kiểm chỉ tương đối và là một góc nhân cách. Ngược lại, HS xếp loại hạnh kiểm trung bình, yếu chưa hẳn là "cá biệt”. Vậy phân loại HS bình thường và HS cá biệt như cách làm hiện nay nên chăng? Câu trả lời là không nên. Với "ác danh” đó, trò cá biệt dễ tự ti, bất cần, mất niềm tin mình có thể giành được phần thưởng đặc biệt nào đó thời đi học. Có thể hoàn cảnh khiến các em ngỗ ngược, nhưng bản chất đâu phải đều đáng "bỏ đi”. Vậy mà không ít thầy cô công khai việc "sợ” HS cá biệt, sợ dạy dỗ các em lại mang tiếng nhục mạ, bị phê bình, đuổi việc… Hàng loạt vụ bạo lực học đường nhức nhối xuất hiện mỗi ngày, đặc biệt là xung đột thầy - trò cho thấy cá tính của học trò cá biệt vẫn gây hoang mang cho nhà trường, thầy cô, hơn là được tôn trọng, cảm thông, cảm hóa. Nhiều em phải sống hai mặt bên ngoài, bên trong, mỗi bên một nẻo với mâu thuẫn và bế tắc, ranh giới dẫn tới hành xử ngông cuồng rất mong manh. Không có HS nào là cá biệt, không nên gọi các em là HS cá biệt, phân loại HS bình thường và HS cá biệt là cách làm không nên, nhiều thầy cô đã lên tiếng. Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) Nguyễn Tùng Lâm cho rằng: Những hành vi thô bạo gây tổn thương HS đều chỉ dẫn đến sự thất bại trong giáo dục. Vấn đề là người lớn có khơi gợi được điểm tốt lành trong các em không, hay chỉ tùy tiện la mắng? Trong kế hoạch ôn tập cho HS lớp 12 hiện nay, trường THPT Trần Hưng Đạo (Thanh Xuân, Hà Nội) khá đặc biệt khi tổ chức 3 lớp học Toán, Văn và Ngoại ngữ cho những HS chưa chăm ngoan, do chính các thầy, cô giáo giỏi lên lớp. Điều này gợi nhớ chuyện thành danh của vị giám đốc marketing toàn cầu của một Tập đoàn Pepsi hiện nay, anh Trần Bảo Minh. Thời đi học đầu năm cấp 3 từng bị liệt vào HS cá biệt, Minh đã đóng cửa cùng thầy ôn lại kiến thức cơ bản của toán, lý để giữa năm lớp 11 được làm lớp phó rồi lớp trưởng. Cuối năm đó, HS cá biệt này được cùng lúc chọn vào hai đội tuyển giỏi toán, lý năm đó và cứ thế đi lên... Nhà giáo Phạm Toàn cho hay: Trong tiếng Pháp, tuyệt nhiên không có thuật ngữ "HS cá biệt” mà chỉ có "enfant difficile” - những trẻ em "có vấn đề”, khó học khó dạy, chứ không là những trẻ em cá biệt theo định mệnh! Ông băn khoăn: Chưa thấy xã hội có một nghiên cứu nào xem những HS cá biệt nghĩ gì về bản thân chúng. "Bởi muốn chữa cho chúng, không thể chỉ chữa cách chúng nhìn xã hội, phải chữa vào chỗ hiểm nhất là cách chúng tự đánh giá bản thân. Vì trong cách đó sẽ hàm chứa những ẩn ức của chúng với người lớn, với các thiết chế của xã hội…”. Hiện đang đổi mới giáo dục căn bản, toàn diện, trách nhiệm xã hội của toàn ngành không phải là bề nổi, có đông HS đoạt giải quốc tế hay xếp hạng cao thế giới, mà đó phải là bản chất các nhà trường khi giáo dục thành công mọi trẻ em "có vấn đề”. Tức nhà trường càng có trách nhiệm xã hội bao nhiêu, càng hạn chế được tệ nạn, tội phạm xã hội bấy nhiêu và ngược lại. Thầy cô, nhà trường phải thể hiện trách nhiệm xã hội của mình một cách toàn diện, chứ không phải chỉ ở một số khía cạnh như tỷ lệ đỗ cao, vào ĐH, CĐ đông, còn với HS cá biệt lại chỉ tránh cho xa hoặc vờ như không biết.
Thanh Như |
